Katechizm o kryzysie w Kościele

62. Czy promulgacja obrządku nie jest nieomylna?

Niekiedy słyszy się opinię, jakoby ustanowienie nowego obrządku czy też publikacja powszechnie obowiązującego prawa (np. liturgicznego) była automatycznie nieomylna, tak że nie mogłoby być w nim zawarte nic szkodliwego dla Kościoła. Nie jest to jednak prawdą. Sprawa ma się podobnie jak z nieomylnością papieską. Tak jak nie każde słowo papieża jest nieomylne (nieomylne jest tylko wtedy, gdy rości on sobie pretensje do nieomylności), tak też nie każde prawo liturgiczne jest samo z siebie nieomylne. Jest ono nieomylne tylko wtedy, gdy Kościół wydaje je z całym swym autorytetem i dokonując tego pragnie być nieomylnym.

Tak np. w pontyfikale rzymskim przez długi czas istniała rubryka nakazująca, żeby biskup przy święceniach kapłańskich dokładnie uważał na to, aby wyświęcany dotknął kielicha i pateny, gdyż przez to udzielany był mu charakter kapłański. Ta rubryka była błędna i dlatego została skreślona po oświadczeniu Piusa XII (Sacramentum ordinis), że jedynie włożenie rąk stanowi materię konieczną święceń kapłańskich. W pewnym rzymskim pontyfikale z XIII w. znajdował się nawet błąd, jakoby przemiana wina w Krew Chrystusa następowała nawet bez słów przeistoczenia poprzez dotknięcie wina konsekrowaną Hostią.

W odniesieniu do Nowej Mszy sam Paweł VI oświadczył, że jej obrządki mogłyby otrzymać różne kwalifikacje teologiczne: „Te obrządki i rubryki nie są same w sobie definicją dogmatyczną; mogłyby one otrzymać teologiczną kwalifikację o różnej wartości, stosownie do kontekstu liturgicznego, do jakiego się odnoszą. Są to gesty i słowa odnoszące się do jakiejś czynności religijnej – czynności, którą analizować i wyrażać w logicznie zadowalających sformułowaniach doktrynalnych może tylko krytyka teologiczna”¹¹⁰. Dlatego sąd, jakoby Nowa Msza była przedmiotem kościelnej nieomylności, jest nie do utrzymania.

Przypisy:

110. Przemówienie podczas audiencji generalnej 19 XI 1969 r. Cyt. w: Silveira, La nouvelle messe de Paul VI. Qu’en penser?, Voille 1975, s. 210 n.

  

Katechizm o kryzysie w Kościele