Jaki jest status kanoniczny Bractwa św. Piusa X?

Poniżej prezentujemy zbiór cytatów i sugerowanych lektur dotyczących statusu kanonicznego Bractwa św. Piusa X. Zbiór ten obejmuje również link do artykułu związanego z głośną sprawą „Szóstki z Hawajów”, rozstrzygniętej osobiście przez kard. Ratzingera.

Poniższe cytaty, zaczerpnięte z wypowiedzi różnych członków hierarchii oraz władz Kościoła, dowodzą:

Politycznej natury prześladowania FSSPX, na co wskazują dwuznaczne i wzajemnie sprzeczne wypowiedzi rozmaitych hierarchów; tj. niektóre z nich usprawiedliwiają Bractwo (choć często jedynie połowicznie), podczas gdy inni bezwzględnie je potępiają.

Skuteczności liberalnej propagandy, mającej na celu doprowadzenie poprzez fałszywe zarzuty o „schizmę” i będącą jej skutkiem „ekskomunikę” do zniesławienia Bractwa i odciągnięcia od niego katolików.

Całkowitej słuszności twierdzenia Bractwa (w oparciu o zasady prawa kanonicznego i doktrynę katolicką), iż na FSSPX nie zostały nigdy nałożone żadne cenzury kanoniczne.

Skróty:

J.C.D.

doktorat z prawa kanonicznego

N.C.

nowy Kodeks Prawa Kanonicznego z roku 1983

Uczestnictwo we Mszach sprawowanych w kaplicach Bractwa św. Piusa X

Kard. Silvio Oddi, Prefekt Kongregacji Duchowieństwa. 17 marca 1984.

Poniższy tekst stanowi odpowiedź na pytanie pewnej rodziny o to, czy biorąc udział we Mszy w kaplicy Bractwa czyni zadość obowiązkowi uczestnictwa w niedzielnej Eucharystii:

„Zgodnie z nowym Kodeksem Prawa Kanonicznego «Nakazowi uczestniczenia we Mszy świętej czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim». Mam nadzieję, że rozwiewa to Wasze wątpliwości”.

Komentarz: Jak na ironię, ze względu na dwuznaczność brzmienia kanonu dotyczącego wypełniania obowiązku niedzielnego w nowym kodeksie (tj. „gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim”), wielu liberalnych biskupów i księży stosować go będzie w „duchu ekumenizmu” do liturgii sprawowanych przez schizmatyckich i heretyckich duchownych prawosławnych, jednak nie do Mszy odprawianych przez księży Bractwa św. Piusa X!

Msgr. Camille Perl, Sekretarz Papieskiej Komisji Ecclesia Dei

W liście z 28 maja 1996 i powtórzone w Protokole nr 236/98 z 6 marca 1998:

„W ścisłym sensie można wypełnić obowiązek niedzielny uczestnicząc we Mszy odprawianej przez księdza z Bractwa św. Piusa X. (…) Jeśli intencją jest jedynie uczestnictwo we Mszy wedle mszału z roku 1962 ze względu na przywiązanie [do starej liturgii], nie stanowiłoby to grzechu. Wydaje się [też], że usprawiedliwione byłoby złożenie podczas tej Mszy skromnej ofiary”.

W liście z 27 września 2002:

„Prawdą jest, że uczestnictwo we Mszy oraz korzystanie z sakramentów w kaplicach Bractwa św. Piusa X nie stanowi samo w sobie «formalnego przylgnięcia do schizmy»”.

_{Czy Bractwo św. Piusa X jest w stanie schizmy lub ekskomunikowane?}

Konsekracje biskupie (aka „Operacja Przetrwanie”) dokonane zostały przez abp. Marcela Lefebvre’a i bp. Antonia de Castro Mayer (z Campos w Brazylii) 29 czerwca 1988 roku.

o. Yves Congar OP, w Dictionnaire de Theologia Catholique:

„Schizma oznacza zakwestionowanie istnienia w Kościele prawomocnej władzy”.

Prof. Geringer J.C.D., kanonista z uniwersytetu w Monachium.

Podczas wywiadu radiowego z 30 czerwca 1988:

„Poprzez konsekracje biskupie abp Lefebvre żadną miarą nie dokonał schizmy”.

Kard. Castillo Lara, J.C.D., Przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Autentycznej Interpretacji Kodeksu Prawa Kanonicznego, przewodniczący Komisji Dyscyplinarnej Kurii Rzymskiej.

We włoskim dzienniku „La Repubblica” z 8 lipca 1988:

„Konsekracja biskupa [bez mandatu papieskiego] nie jest sama w sobie aktem schizmatyckim”.

Hrabia Neri Capponi, D. Cn.L, LL.D., emerytowany wykładowca prawa kanonicznego na uniwersytecie we Florencji, Akredytowany adwokat Sygnatury Apostolskiej, Akredytowany adwokat Roty Rzymskiej:

„Faktem jest, że abp Lefebvre powiedział wprost: «Konsekruję biskupów, aby zapewnić dalsze istnienie mojego Bractwa Kapłańskiego. Nie zajmują oni miejsca innych biskupów. Nie tworzę równoległego Kościoła». Tak więc akt ten nie jest, per se, schizmatycki”.

Kanonista Thomas C.G. Glover, J.C.D.

Patrz jego artykuł z roku 1993 w Ekskomunikowana Tradycja?

Dr Rudolf Kaschewsky, wykładowca i kanonista, wiceprzewodniczący Una Voce Deutschland.

Patrz jego artykuł z marca-kwietnia 1988 roku w Ekskomunikowana Tradycja?

Dr Georg May, dziekan wydziału prawa kanoniczego na uniwersytecie w Moguncji.

Zaczerpnięte z jego pracy Notwehr, Widerstand, Notsand, opublikowanej w roku 1984 (i przedrukowanej w Ekskomunikowana Tradycja?).

Prawo konieczności

„Kodeks postrzega konieczność jako okoliczność uwalniającą od wszelkich kar należnych za naruszenie prawa (N.C. 1323, par. 4), pod warunkiem że akt nie jest wewnętrznie zły ani szkodliwy dla dusz; w tym ostatnim przypadku konieczność łagodziłaby jedynie karę. Osoba działająca w takich okolicznościach nie może jednak zaciągnąć kary wiążącej mocą samego prawa (N.C. 1324, par. 3)”.

Stan konieczności w Kościele

„W Kościele, podobnie jak w społeczeństwie świeckim, możliwe jest pojawienie się sytuacji wymagającej pospiechu lub stanu konieczności, który nie może zostać przezwyciężony poprzez zachowywanie prawa stanowionego. W Kościele z sytuacją taką mamy do czynienia, kiedy w poważnym stopniu zagrożone są jego trwanie, ustrój lub misja. Zagrożenie to może dotyczyć przede wszystkim nauczania, liturgii i dyscypliny”.

Ks. Patrick Valdrini, J.C.D., dziekan wydziału prawa kanonicznego na Instytucie Katolickim w Paryżu.

Z wywiadu udzielonego „Valeurs Actuelles” 4 lipca 1988 roku, a następnie „L’Homme Noveau” 17 lipca 1988:

„To nie konsekracja biskupa konstytuuje schizmę. Konstytuuje ją nadanie biskupowi misji apostolskiej (tj. jurysdykcji)”.

Kard. Joseph Ratzinger, Prefekt Kongregacji Nauki Wiary.

Sprawa „Szóstki z Hawajów”, prot. nr 14428, 4 czerwca 1993.

1 maja 1991 roku bp Joseph Ferrario z Honolulu na Hawajach ogłosił zaciągnięcie ekskomuniki przez sześciu świeckich, głównie z powodu wymienionego w jego upomnieniu kanonicznym z 18 stycznia 1991:

„Gdy w maju 1987 r. dokonaliście aktu schizmatyckiego – pisał ordynariusz Honolulu – nie tylko przyjmując posługę od ekskomunikowanego biskupa-lefebrysty Ryszarda Williamsona, który dokonał z pogwałceniem prawa nielegalnego bierzmowania w waszej kaplicy, lecz również poprzez sam związek ze wspomnianym biskupem, zaciągnęliście ipso facto ciężką karę ekskomuniki, zgodnie z ostrzeżeniem Kongregacji ds. Biskupów, skierowanym do wszystkich wiernych (1 lipca 1988 r.)”.

„Szóstka z Hawajów” odwołała się od decyzji bp. Ferraria do Rzymu, w odpowiedzi na co Kongregacja Nauki Wiary odpisała:

„Niniejsza Kongregacja przeanalizowała uważnie wszelką dostępną dokumentację i stwierdziła, że działania Suplikanta (…) nie wyczerpują znamion przestępstwa schizmy. Jako że Suplikant nie popełnił w istocie przestępstwa schizmy a w konsekwencji nie zaciągnął kary latae sententiae, oczywistym jest, że przesłanki, na których opierał się dekret biskupa, nie zostały spełnione. Tak więc niniejsza Kongregacja, biorąc to wszystko pod uwagę, zobligowana jest ogłosić wspomniany dekret ordynariusza Honolulu za nieważny i pozbawiony mocy”.

Ze względu na intrygi pronuncjusza apostolskiego w USA odpowiedź ta nie zakończyła jednakże kontrowersji, wskutek czego kard. Ratzinger zmuszony był interweniować ponownie.

Kard. Edward Cassidy, Przewodniczący Papieskiej Rady Jedności Chrześcijan.

Prot. nr 2336/94, 3 maja 1994:

„(…) W odpowiedzi na Wasze pytanie chciałbym już na wstępie zaznaczyć, że Dyrektywy ekumeniczne nie dotyczą Bractwa św. Piusa X. Sytuacja członków tego Bractwa jest wewnętrzną sprawą Kościoła katolickiego. Bractwo nie jest odrębnym Kościołem ani wspólnotą wyznaniową w sensie używanym przez Dyrektywy. Msza oraz sakramenty udzielane przez kapłanów Bractwa są oczywiście ważne. [Jego] biskupi są ważnie – choć nielegalnie – konsekrowani. Tym czego brakuje to pojednanie z Kościołem katolickim, co pozostaje usilnym pragnieniem Ojca Świętego. Obecnie nic nie wskazuje niestety na to, aby pojednanie takie mogło mieć miejsce w najbliższej przyszłości (…)”.

Ks. Gerald Murray J.C.D.

Wyjątki z pracy doktorskiej obronionej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, a zatytułowanej Status kanoniczny świeckich wiernych związanych ze śp. abp. Marcelem Lefebvre’em i Bractwem św. Piusa X: czy są oni ekskomunikowani jako schizmatycy?, która została następnie opublikowana w jesiennym numerze „The Latin Mass Magazine” z roku 1995:

„Nie są oni ekskomunikowani jako schizmatycy, ponieważ Watykan nigdy tego nie stwierdził. (…) Można (…) wykazać, że sam [arcybiskup] Lefebvre nie został ekskomunikowany, a konsekwentnie również nikt inny. (…) Doszedłem do wniosku że, pod względem kanonicznym, nie jest on winny aktu schizmatyckiego zagrożonego cenzurami przez prawo kanoniczne. W przypadku Bractwa św. Piusa X Watykan nigdy uznał żadnego kapłana ani świeckiego za schizmatyka”.

Komentarz: Wskutek presji ze strony swych przełożonych w numerze wspomnianego periodyku z lata 1996 roku ks. Murray zmienił swe stanowisko na politycznie poprawne – utrzymując że FSSPX znajduje się w stanie schizmy.

Kard. Dario Castrillon-Hoyos, Przewodniczący Papieskiej Komisji Ecclesia Dei.

Wywiad przeprowadzony przez Gianniego Cardinale dla „30 Giorni” we wrześniu 2005:

„Niestety abp Lefebvre dokonał konsekracji, a więc pojawiła się sytuacja separacji, nawet jeśli nie była to formalna schizma”.

Wywiad udzielony włoskiej stacji telewizyjnej Canal 5 13 listopada 2005:

„Nie mamy tu do czynienia z przypadkiem herezji. Nie można [też] twierdzić, że jest to schizma w ścisłym znaczeniu tego słowa. Sama konsekracja biskupów bez zgody papieża stanowi postawę schizmatycką. Znajdują się oni w obrębie Kościoła. Problemem jest brak pełnej, bardziej doskonałej – jak zostało powiedziane podczas spotkania z bp. Fellay’em – bardziej pełnej komunii, ponieważ komunia istnieje”.

Ks. Daniel Couture FSSPX

Editorial Listu do Przyjaciół i Dobroczyńców dystryktu Azji z grudnia 2005 roku:

„Bp Fellay zwrócił też kardynałowi [Hoyosowi] uwagę na inną ważną kwestię, a mianowicie na fakt, że ekskomunika zaciągana przez biskupa który konsekruje innego biskupa bez mandatu papieskiego (CIC 1983, kan. 1382) nie jest wymieniana przez Kodeks Prawa Kanonicznego w rozdziale Przestępstwa przeciwko religii i jedności Kościoła, kanony 1364–1369, [co sugeruje dokument Ecclesia Dei, stwierdzając, że «3. Czyn ten sam w sobie był aktem nieposłuszeństwa wobec Biskupa Rzymu w materii najwyższej wagi, mającej kapitalne znaczenie dla jedności Kościoła (…) Korzenie tego schizmatyckiego aktu (…)», ale wśród przewinień zawartych w rozdziale Uzurpacja kościelnych zadań oraz przestępstwa w ich wykonywaniu, kan. 1378–1389. Tak więc cały argument o «ekskomunice ze względu na akt schizmatycki upada», jako że w tych poważnych kwestiach karnych trzeba być nadzwyczaj precyzyjnym i dokładnym, zgodnie z zasadą odiosa sunt restrigenda”.

Za portalem fsspx.news tłumaczył Tomasz Maszczyk.